Jeziora mazurskie i ich nazwy.

Mazury to region kojarzący się przede wszystkim ze sportami wodnymi. Kraina Wielkich Jezior to „raj” dla żeglarzy. Na Mazurach znajduje się wiele szlaków żeglugowych. Około trzydziestu jezior połączonych jest kanałami, wspólnie tworząc ogromny akwen idealny do żeglowania. Nazwy jezior mazurskich wielokrotnie przewijają się w wielu przewodnikach. W tym artykule przedstawię kilka najciekawszych jezior mazurskich. Nazwy jezior na Mazurach często pochodzą z języka niemieckiego.

Jezioro Roś

Wiele lat temu jachty spływały na Mazurskie jeziora z centralnej Polski rzeką Pisą. Dlatego to właśnie miasto Pisz uznawane jest za początek szlaku żeglownego. Pierwszym napotkanym na szlaku akwenem jest jezioro Roś. Obecnie nie cieszy się ono dużą popularnością żeglarzy, co dla niektórych może być atrakcją. Aby dotrzeć do jeziora Roś, trzeba przepłynąć całe Śniardwy i pokonać śluzę Karwik.

Przy linii brzegowej nie znajdziemy wielu miejsc do cumowania, a pokryte trzcinami brzegi stanowią schronienie dla licznego ptactwa.

Nazwa jeziora pochodzi od niemieckiego Rosch See, ale jezioro to bywa często nazywane też Jeziorem Warszawskim (Warschau See) – obie nazwy jeziora pojawiają się we współczesnych przewodnikach.

Nasze jachty przeprawiające się przez Śluzę Karwik w trakcie „Ekspedycji Wrota Mazur” w 2018 roku. Był to jeden z naszych najdłuższych rejsów na Mazurach.

Jezioro Śniardwy

Z pewnością każdy o nim słyszał. Jezioro Śniardwy to największe jezioro w Polsce. Mimo swojej wielkości jezioro nie sprzyja żeglarzom. Na całym akwenie znajduje się tylko jeden port. Brzegi są trudno dostępne, a duże głazy można spotkać w kilku miejscach jeziora. Wybierając się na to jezioro koniecznie należy pamiętać o szczegółowej mapie.

Zobacz: Jezioro Śniardwy – atrakcje.

Polska nazwa jeziora: Śniardwy lub Śniardły, pojawia się w źródłach historycznych już w 1889 roku. Niemiecka nazwa jeziora brzmiała wówczas Spirdingsee oraz Schardewie. Oficjalnie polską nazwę jeziora Śniardwy ustalono urzędowo w 1950 r.

Żegluga przez największe polskie jezioro jest nieco bardziej wymagająca niż na innych jeziorach na Mazurach, ale zdecydowanie bardziej satysfakcjonująca. Zdjęcie wykonane podczas „Ekspedycji Śniardwy” w 2017 roku.

Jezioro Mikołajskie

Kolejna nazwa jeziora to jezioro Mikołajskie (niem. Nikolaiker See). Z pewnością wielu z Was słyszało o malowniczej miejscowości Mikołajki. To jedna z miejscowości cieszących się wysoką liczbą turystów każdego roku. Znajdziemy w niej liczne hotele i lokale gastronomiczne. Samo jezioro jest dobrze przystosowane do jachtingu. Atrakcyjna lokalizacja jeziora oraz połączenie z innymi akwenami sprawia, że wielu żeglarzy rozpoczyna swój obóz żeglarski właśnie w Mikołajkach. Liczne porty oferują czarter jachtów każdego sezonu.

Mikołajki to obowiązkowy punkt na trasie rejsu po Mazurach na każdym z dwutygodniowych rejsów dla młodzieży.

Jezioro Tałty

Z jeziora Mikołajskiego wpłynąć można między innymi na jezioro Tałty. Jest to najgłębsze jezioro na Mazurach, głębokość osiąga w nim nawet 50 m. Tałty należy do kategorii jezior rynnowych, jego długość wynosi ponad 12 kilometrów. Nad jeziorem możemy odnaleźć malowniczy, niewielki port w Starych Sadach. Na gości czekają leżaki i pyszna szarlotka z lodami.

Nazwa jeziora pochodzi od niemieckiego Talter Gewässer. W średniowieczu jezioro było nazywane Dobegast. To najgłębsze jezioro rynnowe w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, należy do jednego z najciekawszych akwenów żeglarskich na Mazurach.

Na jeziorze Tałty znajdziemy piękne kameralne przystanie i nowoczesne duże porty. Są tutaj też wspaniałe miejsca do cumowania na dziko. Co roku odwiedzamy to jezioro podczas majówki na Mazurach, na której żeglujemy na trasie Giżycko – Mikołajki – Ryn.

Jezioro Niegocin

Kolejny dobrze znany turystom akwen to jezioro Niegocin. Jezioro jest bardzo dobrze przystosowane do uprawiania sportów wodnych. Turyści, odwiedzający takie miejsca jak Giżycko czy Wilkasy, mogą w pełni poznać uroki akwenu. Jezioro posiada różnorodne dno, odnajdziemy w nim wiele płycizn i znacznych zagłębień. Linia brzegowa jest bardzo dobrze zagospodarowana i sprzyja żeglarzom. Na uwagę zasługuje również nowoczesny port w Giżycku – Ekomarina.

Położony blisko centrum miasta posiada nowoczesne zaplecze sanitarne oraz wszelkie udogodnienia.

Nazwa jeziora Niegocin została wprowadzona urzędowo w 1949 roku, zastępując poprzednią niemiecką nazwę jeziora – Löwentin See lub Löwentinsee,co w dosłownym tłumaczeniu znaczy „jezioro lwicy”. Niegocin jest trzecim pod względem rozmiarów akwenem w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich i jednym z największych jezior w Polsce.

Nad brzegiem jeziora Niegocin położony jest nasz port, w którym rozpoczynamy rejsy po Mazurach – AZS Wilkasy. Osłonięta dużym falochronem dysponuje miejscami cumowniczymi bezpiecznymi przy każdej pogodzie.

Jezioro Mamry

Drugie co do wielkości jezioro na Mazurach. Jednak w przeciwieństwie do Śniardw jest to znacznie przyjemniejszy akwen dla żeglarzy. Dno akwenu pokrywa gruba warstwa roślinności a brzegi są zazwyczaj niskie. Na terenie jeziora znajduje się ponad 30 wysp. Jednak tworzą one rezerwat przyrody i można podziwiać je jedynie z pokładu jachtu. Odwiedzając Mamry warto zacumować w okolicy miejscowości Mamerki. Można zwiedzić tam liczne bunkry- pozostałości po II wojnie światowej.

Samo jezioro Mamry (z niemieckiego Mauersee) wchodzi w skład rozległego kompleksu jezior w północnej części szlaku żeglarskiego. Część publikacji pod nazwą Mamry opisuje cały kompleks złożony z 6 naturalnie połączonych ze sobą jezior: Kisajno, Dargin, Dobskie, Kirsajty Mamry Północne (lub właściwe), Święcajty.

Kompleks jeziora Mamry jest rejonem dobrze znanym większości mazurskich żeglarzy, lecz oprócz głównego szlaku i zatłoczonych portów posiada też liczne mniej znane ciche zakątki, takie jak na przykład Łabędzi Szlak.

Jezioro Nidzkie

Położone na dalekim południu Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich jest jednym z najdzikszych dużych jezior na Mazurach. Pełno tu głębokich zatok, wysp i wąskich przejść. Jezioro Nidzkie skrywa wiele tajemniczych zakamarków i jest uważane za akwen dla prawdziwych koneserów. Jezioro to wymaga żeglarskiej wprawy, jest tu niewiele portów i obowiązuje zakaz ruchu na silniku – prawie całe jezioro stanowi rezerwat przyrody objęty strefą ciszy.

Niektórzy żeglarze mówią, że kto nie widział Nidzkiego, jeszcze nie widział Mazur. 23 km linii brzegowej układa się w wyjątkowo finezyjne kształty – pełno tu głębokich zatok i wysp. Wysokie brzegi jeziora porasta gęsty las Puszczy Piskiej. Droga na jezioro Nidzkie prowadzi przez śluzę Guziankę.

Całe jezioro Nidzkie przepłynęliśmy w trakcie „Ekspedycji Nidzkie” w 2020 roku. Na samym końcu jeziora, w Jaśkowie, położna jest maleńka lecz bardzo przytulana przystań z najpiękniejszą plażą na całych Mazurach.

Jezioro Dobskie

Dawniej nazywane Doba – nazwa jeziora pochodzi od niemieckiego Doben See. Kolejny rezerwat przyrody – żegluga wyłącznie na żaglach i tylko jedna maleńka przystań w zatoce Kąt Rajcocha. Na jeziorze położone są cztery wyspy: Lipka, Wyspa Kormoranów, Wyspa Heleny i Gilma. Na tej ostatniej znajdują się pozostałości bytności ludzi, w tym warowni ostatniego wodza Galindów, księcia Izegupsa. O tym tajemniczym rejonie pisaliśmy więcej w artykule: O trzech wyspach na Mazurach w kontekście żeglarskim.

Wyspa Gilma widziana z pokładu jachtu. Przesmyk pomiędzy wyspą o brzegiem wynosi zaledwie ok. 20 m, jest jednak wystarczający głęboki (ok. 3,0 m) aby było można bezpiecznie pokonać go na żaglach. Cumowanie do tej wyspy jest zabronione.

Nazwy jezior na Mazurach i niemieckie odpowiedniki

Nazw jezior mazurskich można by wymienić jeszcze wiele. Zbiorników wodnych w Krainie Wielkich Jezior znajdziemy mnóstwo i każde z nich jest unikatowe. Warto odwiedzić każdy akwen i poznać najpiękniejsze zakątki Mazur.

Wybrane nazwy jezior na Mazurach z ich niemieckimi odpowiednikami:

• Jezioro Śniardwy (niem. Spirdingsee oraz Schardewie)
• Jezioro Mamry (niem. Mauersee)
• Jezioro Niegocin (niem Löwentin See lub Löwentinsee)
• Jezioro Roś (Warszawskie) (niem. Rosch See lub Warschau See)
• Jezioro Tałty (niem. Talter Gewässer)
• Jezioro Nidzkie
• Jezioro Dobskie (niem. Doben See)