Trasa rejsu po Wyspach Zielonego Przylądka

Republika Zielonego Przylądka, znana również jako Cabo Verde, to archipelag składający się z 10 głównych wysp oraz kilku mniejszych, położony na Oceanie Atlantyckim, ponad 450 km na zachód od wybrzeży Afryki. Wyspy te są znane z różnorodnych krajobrazów wulkanicznych, pięknych plaż oraz bogatej kultury. Rejs po tych wyspach to okazja, aby odkryć ich unikalne piękno wyspiarskiej Afryki oraz cieszyć się żeglarską przygodą.

Położenie Wysp Zielonego Przylądka.

Trasa rejsu: Wyspy Zawietrzne

Archipelag Wysp Zielonego Przylądka dzieli się na dwie grupy: Wyspy Zawietrzne (Ilhas de Barlavento) po których żeglujemy i Wyspy Podwietrzne (Ilhas de Sotavento) położone na południu. Do tych drugich raczej nie dotrzemy w trakcie naszego rejsu.

Wyspy Zawietrzne (Ilhas de Barlavento) – z zachodu na wschód:

• Santo Antão
• São Vicente
• Santa Luzia
• São Nicolau
• Sal
• Boa Vista

oraz klika drobnych wysepek przylegających do nich. To rejon po którym żeglujemy.

Wyspy Zawietrzne. Zachodnia część ma wyraźnie powulkaniczną rzeźbę, są górzyste i skaliste. Wschodnie wyspy – Sal i Boavista – są starsze i mają pustynny charakter. Santa Luzia oraz pobliskie Branco i Raso są niezamieszkane.

Tam nie pływamy: Wyspy Podwietrzne

Wyspy Podwietrzne (Ilhas de Sotavento) – z zachodu na wschód

• Brava
• Fogo
• Santiago
• Maio

oraz kilka mniejszych pobliskich wysepek. Położone są daleko na południu od mariny Palmeira na Sal, gdzie zaczynamy rejsy. Dotarcie tam z północnym wiatrem nie byłoby trudne, natomiast powrót byłby bardzo czasochłonny. Ponadto są to wyspy praktycznie w ogóle nieprzystosowane do przyjmowania żeglarzy. Wprawdzie są tam małe, niepewne kotwicowiska i port w stolicy Praira – lecz to akurat lokalizacja, której należy unikać.

Zobacz więcej w: Bezpieczeństwo na Wyspach Zielonego Przylądka

Wprawa po całym archipelagu jest wprawdzie możliwa, ale wymagałaby przynajmniej trzech tygodni żeglugi dość szybkim jachtem. Może kiedyś wybierzemy się na rejs na południe archipelagu.

Wyspy Podwietrzne na południu archipelagu. Są powulkanicznymi, rolniczymi wyspami. Fogo to wygasły wulkan i najwyższy szczyt archipelagu (2829 m n.p.m). Na wyspie Santiago mieszka ponad połowa ludności całego kraju (300 tys. z 530 tys. wszystkich mieszkańców).

Odległości na Cabo Verde

Odległości pomiędzy Wyspami Zielonego Przylądka są dosyć duże, w porównaniu z np. Wyspami Kanaryjskimi. Zaletą jest natomiast stabilny wiatr i bardzo sprzyjająca żeglowaniu pogoda.

Odległości na trasie rejsu:

• Sal: Palmeira – Santa Maria – 14 Mm
• Sal – São Nicolau – 86 Mm
• Sal – Boavista – 25 Mm
• Boavista – São Nicolau – 91 Mm
• São Nicolau – São Vicente – 45 Mm / 55 Mm
• São Vicente – Santo Antão – 8 Mm / 24 Mm
• São Vicente – Sal – 118 Mm

Ze względu na dostępność miejsc do cumowania oraz atrakcje na lądzie popłyniemy najprawdopodobniej na trasie: Sal – São Nicolau – São Vicente – Santo Antão – powrót na Sal. Przy sprzyjającej pogodzie odwiedzimy też Boavista na południu. Warto zwrócić uwagę, że odległość Sal – São Nicolau to ponad 80 mil morskich.

Trasa naszego ostatniego rejsu po Cabo Verde w 2024 wyglądała następująco:

• Palmeira – Santa Maria (Sal) – 16 Mm
• Santa Maria – Sal Rei (Boavista) – 25 Mm
• Sal Rei – Tarrafal (São Nicolau) – 91 Mm
• Tarrafal – Marina Mindelo (São Vicente) – 45 Mm (trasą na północ)
• Marina Mindelo – Tarrafal (São Nicolau) – 55 Mm (trasą na południe)
• Tarrafal – Palmeira (Sal) – 86 Mm

Przepłynęliśmy więc 318 mil morskich trasy – liczone tylko w linii prostej, w rzeczywistości jacht pokonał nieco więcej, bo 331 mil. Taka turystyczna podróż z przeznaczeniem sensownego czasu na zawiedzenie i doświadczenie atmosfery Cabo Verde zajęła dwa tygodnie.

Zobacz też: Atrakcje na Wyspach Zielonego Przylądka

Sal – Marina Palmeira

Miejsce rozpoczęcia i zakończenia naszego rejsu. Wyspa jest oddalona od pozostałych o ok. 80-90 Mm – pierwszy i ostatni odcinek będzie więc najdłuższym podczas całego rejsu. Palmeira od lat ’60 stanowi główny port morski wyspy i ośrodek rybołówstwa. Największy port wyspy nie oznacza jednak typowego portowego gwaru. Jest tu bardzo spokojnie.

W marinie Palmeira jachty stoją zacumowane do boi – łączność z lądem wyłącznie za pomocą pontonu lub rybaków na łodziach. Na lądzie nie znajdziemy żadnej infrastruktury przeznaczonej specjalnie dla żeglarzy. Siedzibę ma tutaj firma Alboran Charter oferująca kilka jachtów do czarteru. Zobacz więcej w: Jachty na Wyspach Zielonego Przylądka.

Głębokość w porcie wynosi ok. 5 metrów. Nie trzeba nikomu zgłaszać wejścia ani wyjścia, natomiast trzeba zwracać uwagę na kontenerowce cumujące przy pobliskim nabrzeżu przeładunkowym. Sporadycznie pływają tutaj także w nocy. Oświetlenie jest bardzo słabe, dlatego jeśli tylko nie musimy, lepiej darować sobie wchodzenie i wychodzenie z portu w nocy.

Marina Palmeira. Fot. Tomasz Kulas

Sal – Santa Maria

Ogromna piękna plaża na południowym krańcu wyspy, oddalona o 14 Mm od mariny Palmeira, uznawana jest za jeden z 7 cudów Cabo Verde. Przyciąga ogromne rzesze miłośników windsurfingu i kitesurfingu, nurków oraz zwykłych turystów. W samym miasteczku znajdziemy wypożyczalnie sprzętu do wszelkich sportów wodnych, w tym dobrą bazę nurkową. Są tu liczne restauracje i przyzwoite sklepy z pamiątkami. Miasteczko Santa Maria jest pierwszym rejonem archipelagu, gdzie zaczęła rozwijać się turystyka.

Zatoka oferuje schronienie przed północnym wiatrem, lecz już wiatr północno wschodni sprawia, że pewien rozkołys jest nieunikniony. Przy wietrze z przeciwnych kierunków – południowym i zachodnim – lepiej się tu nie zatrzymywać. Na szczęście w tym rejonie rzadko wieje z tych kierunków.

Najlepsze miejsce na kotwiczenie znajduje się pośrodku południowo-zachodniej części zatoki. Trzymanie dna jest dobre na głębokości około 5 metrów. Niektóre jachty preferują podwójne kotwice. W pobliżu molo zacumowane jest na bojach bardzo dużo rybackich łodzi, ale znajdą się też boje dla przybywających jachtów.

Dostęp do lądu pontonem lub z pomocą lokalnych „taxi boat”. Żaden wariant nie jest idealny. Lądowanie pontonem na wspaniałej plaży z białym piaskiem może być mokrym doświadczeniem – fala jest dosyć duża. Podejście do kamiennych schodów przy molo graniczy z niemożliwością.

Lepiej skorzystać tutaj z pomocy „taxi boat”, które w tym miejscu jest niestety absurdalnie drogie (ok. 30 euro za cała załogę). Podejście do molo podczas przypływu i wejście po śliskich schodach to wyczyn, do którego naprawdę potrzebny jest lokalny przewodnik.

Gdziekolwiek zostanie pozostawiony ponton, w czym prawdopodobnie pomoże nam miejscowy chłopiec, natychmiast pojawi się osoba, która zaoferuje „pilnowanie” go za opłatą. Podczas gdy ponton może być bezpieczny, jego zawartość nie będzie, więc należy w nim niczego nie pozostawiać, aby nie kusić poczciwych młodzieńców…

Kotwicowisko przy Santa Maria to popularny cel wielu rejsów po Cabo Verde.

Sal Rei – Boavista

Najbliższa wyspa na południe od Sal. Żeglując z Santa Maria do zatoki Sal Rei na Boavista mamy do przepłynięcia tylko 25 Mm (z mariny Palmeira będzie to 37 Mm).

Sal Rei to chyba najpiękniejsze miejsca na Cabo Verde do którego można dotrzeć jachtem. Osłonięta niemal ze wszystkich stron zatoka jest bardzo bezpiecznym miejscem do kotwiczenia. Od północy osłania nas półwysep z rozbudowanym falochronem portu dla promów. Od wschodu brzeg wyspy, a od zachodu niewielka skalista wysepka Ilhéu de Sal Rei. Tylko od południa nie ma osłony, ale wiatr wiejący z tego kierunku występuje tu bardzo rzadko.

Mamy tutaj dwie lokalizacja w jakich można się zatrzymać: port rybacki Porto de Sal Rei i kotwicowisko Willa Sal Rei.

Porto de Sal Rei – przystań rybacka w pobliżu portu promowego. Określenie tego miejsca jako „port” jest nico przesadzone. Jest tu kilka boi, z czego większość jest zajęta przez rybaków, ale przy odrobinie szczęścia mamy szanse znaleźć wolną boje. Na ląd mogą pomóc dostać się rybacy wracający z połowu. Z łodzi wysiadamy na plaży pełnej muszli.

Rozległe kotwicowisko Villa Sal Rei – położone niecałą milę dalej na południe. Jest to jedno z najbezpieczniejszych miejsc do kotwiczenia na Cabo Verde. Dobre dno i niewielkie zafalowanie – jachty stoją spokojnie. Lądowanie pontonem jest często trudne ze względu na sporą falę bliżej brzegu.

Podejście w rejon portu i kotwicowiska wymaga ostrożności ze względu na silny prąd powstający przed przewężeniem pomiędzy główną wyspą a wysepka Ilhéu de Sal Rei.

Piękne plaże na południe od Sal Rei są długie, czyste i prawie zupełnie opuszczone – poza miejscami gdzie zbudowano szereg hoteli obok lotniska. W samym miasteczku znajdziemy wszystko, co potrzebne do życia żeglarzowi oraz dwie bazy nurkowe.

Pewne informacje turystyczne na temat wyspy Boavista można znaleźć na stronie Official tourist site of Boa Vista: https://www.boavistaofficial.com/

Wrak hiszpańskiego statku towarowego Cabo Santa Maria, który osiadł na mieliźnie w 1968 roku na plaży Praia de Atalanta. Znajduje się około 6 km na północny wschód od stolicy wyspy Sal Rei.

Baia do Tarrafal – São Nicolau

Kotwicowisko z kilkoma dostępnymi bojami dla jachtów w pobliżu miasta Tarrafal na São Nicolau. Z Boavista mamy tutaj 91 Mm żeglugi, płynąć prosto z mariny Palmeira będzie niewiele mniej, ok. 86 Mm.

Położone na południowo-zachodnim wybrzeżu wyspy, Porto do Tarrafal ze swoim pokaźnym falochronem daje schronienie od północy przez wschód do południowego zachodu. Podchodząc do kotwicowiska należy utrzymywać dystans od portu promowego. Kursują stad promy w trzech kierunkach: do Prairi, Mindelo i Palmeira.

Jest tu tylko kilka boi, często zajętych. Wyspa jest ceniona przez żeglarzy i bardziej świadomych podróżników. Można śmiało rzucać kotwicę, głównie na głębokości 5–10 m nad czarnym piaskiem. Trzymanie jest w miarę dobre, ale nie jest niezawodne.

Miejscowa ludność jest przyjazna i gościnna wobec przybyszów. Chętnie służą pomocą, a ceny nie są wygórowane – jest to wyspa wciąż rzadko odwiedzana przez turystów. Można czuć się tutaj bezpiecznie. Jest tu kilka rzeczy naprawdę wartych zobaczenia, m. in. miasteczko Ribeira Brava – autentyczny klimat Cabo Verde.

Zobacz więcej w: Atrakcje na Wyspach Zielonego Przylądka

Kotwicowisko na zachodnim wybrzeżu wyspy Sao Nicolau.

Marina Mindelo – São Vicente

Odległa o 45 Mm / 55 Mm od kotwicowiska w zatoce Baia de Tarrafal na São Nicolau. Dystans ten zależy od objętej trasy. Płynąc od północy wyspy São Vicente jest krócej (45 Mm), lecz zdecydowanie bardziej pod wiatr. Płynąc od południa, pomiędzy wyspami Santa Luzia i Branco jest nieco dalej (55 Mm), ale kierunek wiatru może być korzystniejszy.

Do Mariny Mindelo dotrzemy mniej więcej w połowie rejsu płynąc z Palmeira. Jest to jedyna prawdziwa marina na naszej trasie. Cumuje się za pomocą muringów lub boi. Dysponuje miejscami cumowniczymi dla łodzi z 144 jachtów o długości do 50 metrów. Łączna długość pływających pomostów wynosi aż 720 metrów (!). Stacja paliw czynna jest codziennie.

Wszystko jak w marinie na europejskim poziomie: woda i prąd, prysznice, pomoc przy dokowaniu. Keja jest monitorowana i strzeżona przez ochronę przez cały czas, wejście na pomost wymaga karty magnetycznej.

Najważniejsze informacje o marinie na stronie http://www.mindelocaboverde.com/

Prawdopodobnie zrobimy tu dłuższy postój – będziemy mieli dość czasu, aby zrobić zakupy i pozwiedzać miasto i okolice. Mindelo to większe miasto, warto pamiętać o podstawowych zasadach bezpieczeństwa.

Muring lub boje na długich cumach i ogromna ilość miejsca. Marina w Mindelo jest ogromna i w znacznej części pusta. Zapełnia się głównie w okresach przelotów przez Atlantyk lub w trakcie dużych regat.

Wyprawa na Santo Antão

Na tą wyspę można dostać się jedynie promem. Wprawdzie mapy i locje wskazują dwa kotwicowiska u jej brzegów, jednak nie są one bezpieczne ze względu na duże zafalowanie i słabo trzymające dno.

Więcej o wyspie piszemy w artykule: Co jest zielonego na Zielonym Przylądku?

Inne kotwicowiska w rejonie Wysp Zawietrznych

Poniżej kilka innych kotwicowisk na trasie naszego rejsu, które można znaleźć w locji. Nie są to miejsca polecane, najczęściej ze względu na duże zafalowanie. Nigdy w nich nie byliśmy, więc poniższe informacje nie są pewne.

Gombeza (São Nicolau) – maleńka zatoka przy wiosce Carriçal, podobno bardzo dobre piaszczyste kotwicowisko, ze stabilnym podłożem dobrze osłonięte od NE. Blisko klifów, ale bezpieczne. W wiosce podobno nie ma nic.

Ponta do Papagalo (Baixo Rocha) – podobno wspaniałe kotwicowisko z turkusową wodą. Świetna przyczepność na piasku na 10 m. Ze względu na ukształtowanie terenu mniej wiatru katabatycznego natomiast żeglarze donoszą o prądzie występującym w tym miejscu, który sprawia, że jacht kręci się w kółko kotwicy.

Ponta da Cruz (Santa Luzia) – wyspa jest niezamieszkana, stanowi rezerwat przyrody znany jako miejsce lęgowe żółwi morskich. Jest piaszczysto, ale jest kilka łat skał. Podobno bardzo przyjemne miejsce. Oficjalnie potrzeba pozwolenia na kotwiczenie, które kapitan portu w Mindelo wydaje pocztą elektroniczną. Wystarczy wysłać prośbę na adres aguinaldo.lima@imp.cv, podając imię i nazwisko skippera, nazwę łodzi, długość, rejestrację i datę, kiedy chcesz zakotwiczyć.

Ilheu Branco – dzikie kotwicowisko przy bezludnej wyspie, stanowiącej rezerwat przyrody. Nie wolno na nią wchodzić. Istnieją doniesienia o możliwości zakotwiczenia tutaj.

Sao Pedr na (São Vicente) – kotwicowisko na południu wyspy nieco ponad 5 km od Mindelo, Baía de São. Zapewnia schronienie od północno-zachodniego wiatru. Najlepsze jest kotwiczenie poza małą wioską na południowo-wschodnim krańcu czarnego piasku. Piaszczyste bardzo twarde dno. W pobliżu tubylcy zabierają turystów na snorkeling z żółwiami. Więcej o tym piszemy w artykule Nurkowanie na Cabo Verde.

Porto Novo na Santo Antão – port dla promów pływających z Mindelo, który ledwie się tam mieszczą. Falochron daje nieco osłony dla małych łodzi rybackich kotwiczących w pobliżu. Jedyne miejsce do potencjalnego kotwiczenia znajduje się na zachód od falochronu na głębokości około 6 m, chociaż zarówno trzymanie, jak i osłona od wiatru są słabe. Należy pamiętać o pozostawieniu wystarczającej ilości miejsca na statki manewrujące przy podejściu do falochronu.

Tarrafal i Monte Trigo na Santo Antão – czarny piasek na 10 metrach głębokości i mieszane opinie o tym miejscu. Niektórzy żeglarze donoszą, że dno trzyma dobrze inni, że niekoniecznie. Podobno gdzieś na tych plażach jest jedna lub dwie boje, ale nie jest to potwierdzone.

Plaża w pobliżu wioski Tarrafal po zachodniej stronie Santo Antão jest chroniona przez góry przed wiatrem NE. W kolejnej zatoce Monte Trigo jest podobne miejsce. To jedyne kotwicowiska czasami odwiedzane przez jachty Santo Antão.

Kotwicowiska na Wyspach Podwietrznych

Wyspy Podwietrzne (Ilhas de Sotavento) czyli Maio, Santiago, Fogo i Brava, leżące w południowej części archipelagu posiadają zatoczki do których można zawinąć i zakotwiczyć. Ten region to temat na osobny artykuł.

Informacje o marinach na Cabo Verde

Wszystkie zakątki do jakich można dotrzeć jachtem lub małą łodzią na Cabo Verde zostały przedstawione na ciekawej stronie The Navigation Family: https://www.navily.com/region/cape-verde/4026

Obrazy:

• Map of Cape Verde, Autorstwa Alvaro1984 18 – Praca własna, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7409955
• Cabo Verde (Cape Verde) regions map for use on Wikivoyage, English version, By Peter Fitzgerald – Own work based on the topographic map by Mysid and its Russian version by Переход Артур, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=22744399
• Ilhas do Barlavento, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=741329
• Ilhas do Sotavento, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=741338
• Mapa Wysp Zielonego Przylądka, praca własna
• Mapa Wyspy Sal: By The original uploader was Bela-vista.net at German Wikipedia. – Transferred from de.wikipedia to Commons., CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3349379
• View towards Santa Maria, Sal, Cape Verde Islands, By IDS.photos from Tiverton, UK – View towards Santa Maria, Sal, Cape Verde Islands, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=25738193
• Boavista: By The original uploader was Bela-vista.net at German Wikipedia. – Transferred from de.wikipedia to Commons., CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3349386
• By Ximonic (Simo Räsänen) – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=38019084
• Mapa wispy Sao Nicolau, By The original uploader was Bela-vista.net at German Wikipedia. – Transferred from de.wikipedia to Commons., CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3349368
• Map of São Vicente Island – Cape Verde, By Bela-vista.net, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3349336
• Map of Santo Antão Island – Cabo Verde, CC BY-SA 3.0 Wikimedia Commons https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Plik:Bela-vista-net-Santo_Antao-map.jpg
• West side of Santo Antao, By Mar Tranquilidade – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=82488479