Pantograf jachtu – co to za urządzenia i do czego służy?

Pantograf na jachcie to urządzenie mechaniczne do mocowania silnika przyczepnego. Umożliwia regulację zanurzenia silnika, a także całkowite podniesienie silnika i śruby ponad wodę. Pantograf mocowany jest do pawęży obok urządzenia sterowego. Pantografy do jachtu wykonywane są zwykle ze stali nierdzewnej.

Pantograf jachtu – budowa

Specjalna płyta, do której bezpośrednio przyczepiony jest silnik, jest wykonana ze sklejki lub płyty PCV. Deska pantografu wykonana z wysokiej klasy tworzywa sztucznego, jest zwykle bardziej trwała od standardowej deski drewnianej.

Standardowy pantograf jachtowy silnika do 15 KM wyróżnia:

• 3 do 5 poziomów regulacji wysokości silnika
• Udźwig maksymalny 40 kg
• Ramię pantografu na sprężynach lub siłownikach

Pantograf ma zwykle kształt dwóch czworokątów, połączonych poprzeczkami. Części ruchome zespołu odciążają sprężyny lub specjalne siłowniki. Jest to urządzeni całkowicie mechaniczne – do jego obsługi nie jest wykorzystywana żadna elektronika.

Pantograf na małym jachcie. Widać płytę mocującą uniesiona ponad taflę wody. CC BY 2.5

Pantograf jachtu – obsługa

Regulacja wysokości silnika na pantografie może być niekiedy kłopotliwa, szczególnie przy ciężkich silnikach. Przy opuszczaniu silnika na pantografie należy uważać na przewód paliwowy – istnieje ryzyko jego uszkodzenia lub nawet przecięcia.

Silnik na pantografie nie powinien być też zanurzony zbyt głęboko, płyta mocująca silnik nie powinna znajdować się w wodzie, ponieważ wówczas napór wody wywiera silny nacisk na mocowana pantografu do kadłuba.

Pantograf – inne znaczenia

Słowo „pantograf” nie jest terminem typowo żeglarskim. Mechanizm pantografu stosowany jest w pojazdach szynowych – to rodzaj odbieraka prądu z trakcji energetycznej.

Pantograf to także przyrząd kreślarski.

Słownik pojęć żeglarskich

• Kadłub – konstrukcja przestrzenna jednostki pływającej, nadaje jej kształt oraz zapewnia pływalność.
• Pawęż – (inaczej lustro) – zakończenie rufy jednostki wodnej, płaszczyzna kadłuba prostopadła do powierzchni wody.

Ilustracje

Pantograf łodzi, NewBasinYachts1 – Praca własna, CC BY 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=8452224
Fotografia główna – obsługa silnika przyczepnego podczas kursu żeglarskiego dla młodzieży.