Szlaki żeglarskie na Mazurach

Szlaki żeglarskie na Mazurach – które rejony warto zwiedzić?

Szlaki żeglarskie na Mazurach to często pierwsze rejony, jakie kojarzą się z żeglarstwem w Polsce. Około trzydziestu jezior mazurskich połączonych kilkoma kanałami tworzy unikatowy na skalę kraju akwen wodny do uprawiania żeglarstwa. Długość Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich (WJM) liczy około 120 km. Jest to najpopularniejszy szlak żeglarski w Polsce. Co roku pływa tutaj około 20 tysięcy jachtów.

Pobierz przewodnik PDF – szlaki żeglarskie Mazury

Początek szlaku żeglarskiego na Mazurach

Za początek głównego szlaku żeglarskiego na Mazurach uważa się najczęściej miasto Pisz, leżące na południowym krańcu szlaku WJM. Przed laty, gdy wiele jachtów przypływało na Mazury z centralnej Polski rzeką Pisą, stąd wyruszały żeglarskie wyprawy po Jeziorach Mazurskich.

Pierwszym jeziorem na szlaku było wówczas jezioro Roś (nazywane czasami Warszawskim). Jest to jedno z piękniejszych jezior na Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich.13-te pod względem powierzchni jezioro w Polsce (1808,5 ha), znacznej głębokości (31 metrów). Odznacza się szczególnie czystą wodą i zawiłym kształtem linii brzegowej. W szczycie sezonu, gdy na innych jeziorach jest tłok, tu zobaczymy naraz najwyżej kilkanaście jachtów.

jezioro roś

Jezioro Roś (Warszawskie) było niegdyś prawdziwymi Wrotami Mazur dla żeglarzy przybywających z centralnej Polski. Dziś należy do jednego z najbardziej odległych i rzadko uczęszczanych zakątków mazurskiego szlaku żeglarskiego. Odwiedziliśmy Pisz w trakcie Ekspedycji Wrota Mazur w 2018 roku. Na zdjęciu wejście do portu Wrota Mazur usytuowanego przy wyjściu z Kanału Jeglińskiego.

Dołącz do Szkoły Żeglarstwa PuntoVita Najbardziej polecane obozy, kursy, rejsy oraz szkolenia żeglarskie dla młodzieży, dzieci i dorosłych na Mazurach, Bałtyku, Atlantyku, w Chorwacji oraz Hiszpanii. Oferta żeglarska 2024 → Zapisz się już dziś gwarantując sobie NAJLEPSZĄ cenę!

Pobierz PDF o najciekawszych szlakach żeglarskich na Mazurach.

Główny szlak żeglarski na Mazurach

Za główny szlak żeglarski na Mazurach można uznać trasę:

  • Pisz – Mikołajki – Giżycko – Węgorzewo

Szlak ten – biegnący z południa na północ – jest oznaczony bojami farwaterowymi.

mapa mazur

Jak podaje Wojciech Kuczkowski w swoim przewodniku „Szlak Wielkich Jezior Mazurskich”, główny szlak żeglarski na Mazurach liczy około 86,5 km długości.

Autor proponuje orientacyjny podział szlaku na 8 odcinków:

  • Pisz – śluza Karwik (8 km)
  • Śluza Karwik – Mikołajki (19 km)
  • Mikołajki – kanały (8 km)
  • Kanały (10 km)
  • Jezioro Szymoneckie – Kula (7,5 km)
  • Jezioro Boczne – Niegocin (10 km)
  • Giżycko – Kisajno – Dargin (12,5 km)
  • Kirsajty – Mamry – Węgorzewo (11,5 km)

W praktyce bardzo wiele rejsów żeglarskich na Mazurach rozpoczyna się w różnych punktach tego szlaku, a jachty żeglują nie tylko po głównym szlaku, ale też po różnych zakątkach, nazywanych czasami szlakami bocznymi.

Inne szlaki żeglarskie na Mazurach

Gdzie żeglować w Polsce? Wojciech Kuczkowski w swoim przewodniku „Szlak Wielkich Jezior Mazurskich” sugeruje, że poza głównym szlakiem żeglarskim na Mazurach znajdziemy aż 18 szlaków bocznych. W istocie są to rozmaite ciekawe zakątki, w które można dotrzeć jachtem, oddalając się nieco od szlaku głównego. To, czy nazywać je „szlakiem żeglarskim”, pozostaje kwestią przyjętej nomenklatury. W każdym razie szlak żeglarski na Mazurach to najbardziej rozbudowany akwen wodny do żeglugi śródlądowej w Polsce.

10 najciekawszych szlaków żeglarskich na Mazurach

Główny szlak żeglarski Pisz – Węgorzewo wyznacza oś, wokół której rozlokowane są najciekawsze zakątki na Mazurach. Opiszemy tutaj 10 wybranych rejonów żeglugi po Mazurach, które stanowią odnogę od głównego szlaku żeglarskiego.

Przyjrzymy się możliwościom żeglugi po bocznych szlakach, kierując się z południa na północ (zgodnie z kierunkiem w jaki wytyczany jest szlak żeglugowy w Polsce). Przyjmując umowny podział szlaku żeglarskiego na Mazurach na część południową i północną, opiszemy najpierw 5 szlaków żeglarskich w południowej części Mazur, potem 4 szlaki żeglarskie część północnej WJM. Na koniec opiszemy jeden zaginiony szlak żeglarski na Mazurach, zupełnie zapomniany przez współczesnych żeglarzy.

Najciekawsze szlaki żeglarskie na Mazurach – Mazury południowe

  • Szlak żeglarski na jeziorze Roś
  • Jezioro Nidzkie
  • Szlak Mikołajki – Ruciane-Nida (jeziora Mikołajskie i Bełdany)
  • Szlak żeglarski przez jezioro Śniardwy (Mikołajki – Okartowo)
  • Szlak Mikołajki – Ryn (jeziora Tałty i Ryńskie)

Jezioro Roś – ujście rzeki Wilkus (25 km)

Jest jednym z ciekawszych jezior na Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich, składa się z trzech prawie równoległych rynien połączonych łagodnymi zakolami. Im dalej żeglujemy w głąb jeziora, tym bardziej się ono zwęża. W pierwszej z trzech części warunki do żeglowania są bardzo dobre, wiatr wieje przeważnie z zachodu.

Dziwne rzeczy zaczynają się dziać przy Czarnym Rogu (Ostrów) – wiatr dostający się w pułapkę leśnych ścian odbija się we wszystkich kierunkach. W drugiej części jeziora (Ramię Pilchowskie – 5 km długości, 300-700 m szerokości) żeglujemy już najczęściej pod wiatr. W ostatniej z trzech rynien (Ramię Szczeskie – 4,5 km długości, 100-300 m szerokości) tor wodny jest już dość wąski i żeglowanie jest tu najtrudniejsze. Bardzo trudno dojść do ujścia rzeki Wilkus. Muliste dno już na 30 cm od tafli wody.

Zalety szlaku żeglarskiego na jeziorze Roś:

  • stosunkowo niskie ceny przystani i czarteru jachtów,
  • niewielki ruch żeglugowy – dużo przestrzeni do odkrywania,
  • ciekawe dzikie miejsca do cumowania.

szlak żeglarski roś

Po Lewej: nasze jachty podczas żeglugi w głąb jeziora Roś na jednej z Ekspedycji – pokonaliśmy wówczas 140 km szlaku żeglarskiego w ciągu tygodnia rejsu. Po prawej: zachód słońca nad jeziorem Roś – zdjęcie wykonane podczas postoju w Zatoce Rudzkiej (wschodnia część jeziora Roś).

Jezioro Nidzkie (23 km)

To jedno z najdzikszych dużych mazurskich jezior, położone na południowym krańcu szlaku żeglarskiego WJM. Licząca aż 23 km linia brzegowa pełna jest tajemniczych zatok, wysp i pięknych zakątków odwiedzanych przez nielicznych żeglarzy. Wysokie brzegi jeziora w większości pokrywa gęsty las Puszczy Piskiej. Jedyna droga na jezioro Nidzkie prowadzi przez śluzę Guziankę.

Większość jeziora stanowi rezerwat przyrody objęty strefą ciszy i zakazem używania silników spalinowych. Na tym wymagającym żeglarskiej wprawy jeziorze nie zobaczymy boi wyznaczających szlak żeglugowy, nie spotkamy motorówek, ani zbyt wielu jachtów. Niektórzy żeglarze mówią, że kto nie widział Nidzkiego, jeszcze nie widział Mazur.

Zalety jeziora Nidzkiego:

  • bardzo zróżnicowana linia brzegowa jeziora,
  • dopuszczalny wyłącznie ruch po żaglami – brak motorówek,
  • ogromna liczba dzikich miejsc,
  • ostatnia przystań na szlaku żeglarskim – Jaśkowo (najdalej na południe wysunięta przystań na szlaku żeglarskim).

Więcej o tym niezwykłym akwenie pisaliśmy w artykule: Jezioro Nidzkie – co warto wiedzieć?

Film żeglarski – Ekspedycja Nidzkie 2020 – zobacz jak można żeglować jachtem po Mazurach. Jezioro Nidzkie to jeden z najpiękniejszych szlaków żeglarskich w całej krainie Wielkich Jezior Mazurskich.

Szlak Mikołajki – Ruciane Nida (21 km)

Jeden z najbardziej uczęszczanych szlaków żeglarskich na Mazurach. Łączy dwa niezwykle ważne miasteczka na Mazurach: popularne Mikołajki i kameralne Ruciane-Nida, które uosabiają dwa różne oblicza żeglarstwa. Szlak przebiega przez dwa jeziora: Mikołajskie i Bełdany.

Jezioro Mikołajskie to bez wątpienia akwen z największym ruchem żeglugowym na całych Mazurach. W szycie sezonu pływa tutaj ogromna liczba jachtów, w tym bardzo dużo motorówek, a także liczne statki turystyczne. Część z nich płynie na rejs po pobliskich Śniardwach, a niektóre zmierzają przez jezioro Bełdany w kierunku Rucianego Nida.

Jezioro Bełdany odznacza się bardzo dużą liczbą dzikich miejsc do cumowania – binduga za bindugą, zacumowane jachty zobaczymy niemal wzdłuż całego brzegu jeziora. Im dalej na południe, tym ruch staje się mniejszy – nie wszystkie żeglujące tutaj jednostki przeprawiają się przez śluzę Guziankę, by dotrzeć na Jezioro Nidzkie.

Na szlaku żeglarskim Mikołajki – Ruciane Nida można zobaczyć wielką różnorodność WJM i liczne atrakcje. Dość wymienić tętniące życiem Mikołajki, prom na uwięzi w pobliżu Wierzby, stada koników polskich żyjących na Półwyspie Popielniańskim, osadę Galindów w Iznocie, piękne dzikie bindugi i nowoczesne porty oraz śluzę Guziankę, przez którą kursuje największy statek turystyczny na Mazurach: Faryj IV.

Zalety szlaku żeglarskiego Mikołajki – Ruciane-Nida:

  • bardzo zróżnicowana sceneria: nowoczesne porty i dzikie bindugi
  • wąskie jeziora z dużym natężeniem ruchu wodnego – trasa ta wymaga dynamicznej i szczególnie uważnej żeglugi,
  • dużo atrakcji na lądzie wokół szlaku,
  • jedyne miejsce w Polsce, gdzie można zobaczyć dzikie konie żyjące na wolności (z pokładu płynącego jachtu lub podczas postoju na Półwyspie Popielniańskim).

trasa żeglarska mikołajki ruciane nida

Trasa żeglarska z Mikołajek do Rucianego-Nida biegnie przez jezioro Mikołajskie i Bełdany, liczy ok. 20 km. Żegluga przez wąskie, rynnowe jeziora nie jest najłatwiejsza, ale bardzo ciekawa. Na fotografiach: Wioska Żeglarska w Mikołajkach oraz jachty przeprawiające się przez śluzę Guziankę.

Szlak żeglarski przez jezioro Śniardwy (22 km)

Żeglowanie po jeziorze Śniardwy ma zdecydowanie inny charakter niż żeglowanie jachtem po jeziorach w innych częściach szlaku żeglarskiego na Mazurach. Największe polskie jezioro (113,8 km², 22,1 km długości i 13,4 km szerokości) uchodzi często za nieprzyjazne i trudne w żegludze.

rejs jezioro śniardwy

W sezonie żeglarskim na jeziorze Śniardwy nie ma zbyt wielu jachtów – ogromna przestrzeń jeziora jest często pusta. Jezioro to jest wciąż zagadką dla wielu żeglarzy, wielu sterników celowo je omija, a niektórzy mówią o niebezpieczeństwach tam czyhających, ale nie taki diabeł straszny, jak go malują. W istocie żeglowanie po jeziorze Śniardwy jest bardziej wymagające niż żeglowanie po innych jeziorach, ale też zdecydowanie bardziej satysfakcjonujące. Na zdjęciu nasz jacht w drodze powrotnej z pierwszej Ekspedycji (2017 r.)

Największym problemem w żegludze na jeziorze Śniardwy jest niewielka ilość miejsc, w których można zacumować. Znajdziemy tu właściwie tylko trzy przystanie dla jachtów: Popielno, Niedźwiedzi Róg i Okartowo. Możliwość cumowania na dziko jest bardzo ograniczona, ponieważ większość brzegów jest podmokła i gęsto zarośnięta trzcinami. Wszystko to sprawia, że samo jezioro Śniardwy nie jest tak bardzo skomercjalizowane jak znaczna część szlaku żeglarskiego na Mazurach – Śniardwy to wciąż nieco dzika kraina zwierząt, królestwo ptaków wodnych.

szlak żeglarski śniardwy

Szlak żeglarski przez jezioro Śniardwy jest więc nieco inny niż większość szlaków żeglarskich na Mazurach. Wyruszając na rejs jachtem z Mikołajek w kierunku Okartowa, musimy zadbać o rzetelne sprawdzenie prognozy pogody na najbliższe dwa dni. Jest to szczególnie ważne przy żegludze przez Śniardwy, ponieważ po drodze nie mamy bezpiecznych miejsc do zatrzymania się.

Jest to jeden z najciekawszych akwenów do żeglowania na Mazurach. Ogromna przestrzeń jeziora i niewiele jachtów tu żeglujących tworzą unikatowy klimat, którego nie znajdziemy nigdzie indziej. Do maleńkiej przystani w Okartowie przypływają jedynie wytrwali żeglarze – nie ma tu typowo turystycznych, hałaśliwych atrakcji. Właściciel tego miejsca również bardzo ceni spokój i etykietę żeglarską. W Okartowie znajdziemy niewielki sklepik oraz gospodarstwo rybackie – wcześnie rano można kupić świeżą rybę prosto od rybaków lub o dowolnej porze odwiedzić smażalnię ryb.

Ostatecznie, na śmiałków, którzy przepłyną całe Śniardwy czeka też ostatnie jezioro na tym szlaku żeglarskim: jezioro Tyrkło. To długie i wąskie rynnowe jezioro – zupełnie inne niż Śniardwy. Dociera tu bardzo niewiele jachtów. Należy do jednego z najbardziej tajemniczych zakamarków na całym szlaku żeglarskim. Pisaliśmy o nim więcej w artykule: 5 miejsc na Mazurach, których nie znasz.

Zalety szlaku żeglarskiego przez jezioro Śniardwy (Mikołajki – Okartowo)

  • wyjątkowa żegluga przez największe jezioro w Polsce – duża przestrzeń i niewiele jachtów (szlak żeglarski dla koneserów),
  • wymaga dobrego przygotowania do żeglugi,
  • kameralna przystań i gospodarstwo rybackie w Okartowie wynagradzają trudy żeglugi,
  • po dotarciu do Okartowa mamy dostęp do jeziora Tyrkło – ostatnie jezioro na szlaku żeglarskim.

szlak żeglarski mikołajki okartowo

Szlak żeglarski przez jezioro Śniardwy z Mikołajek do Okartowa. Wzdłuż północnego brzegu jeziora Śniardwy nie znajdziemy bezpiecznych miejsc nawet do tymczasowego zacumowania – całe jezioro trzeba przepłynąć na raz. Rozwiązaniem może być start z niewielkiej przystani w Popielnie. Na fotografii po lewej: żegluga jachtem przez jezioro Śniardwy w trakcie pierwszej Ekspedycji Śniardwy (2017 r.). Po prawej nasze jachty za mostem w Okartowie, wpływają na jezioro Tyrkło – poza mapę.

Szlak żeglarski Mikołajki – Ryn (19 km)

Ostatni z bocznych szlaków żeglarskich w południowej części Mazur, to trasa z Mikołajek do Rynu, przez jeziora Tałty i Ryńskie. To jeden z najciekawszych akwenów do żeglowania na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich – duża różnorodność przystani i możliwych miejsc do cumowania przyciąga na tę trasę licznych miłośników sportów wodnych.

szlak mikołajki ryn

Szlak ten można umownie podzielić na dwa odcinki: z Mikołajek do Kanału Tałckiego (tak przebiega główny szlak żeglugowy) oraz od Kanału do Rynu (szlak boczny). Na pierwszym odcinku ruch często jest dość intensywny – pływają tędy statki białej floty i liczne motorówki. Drugi odcinek odznacza się znacznie mniejszym ruchem wodnym – pływają tędy wyłącznie jednostki zmierzające do Rynu lub wracające z niego.

Zarówno Ryn jak i Mikołajki należą do najstarszych miast na Mazurach. Ryn, leżący na uboczu szlaku żeglarskiego, jest miasteczkiem spokojniejszym niż Mikołajki. Znajdziemy tu jedną z najlepszych marin na Mazurach – EkoMarinę w Rynie odwiedzamy w trakcie każdego dwutygodniowego obozu żeglarskiego z patentem. Główną atrakcją turystyczną miasteczka jest potężny zamek krzyżacki, którego barwna historia sięga 1376 roku. Obecnie to jeden z najbardziej luksusowych hoteli na Mazurach.

Na szlaku żeglarskim z Mikołajek do Rynu położonych jest kilka bardzo ciekawych przystani. Dość wymienić niewielką przystań „Hobby” z Tawerną Zielony Wiatr, przystań Pod Jabłoniami czy Knajpę „Muzeum” w Jorze. W tym rejonie znajdują się także bardzo ciekawe zatoki z pięknymi miejscami do cumowania: Zatoka Skanał (Tałty) oraz Zatoka Rominek (Ryńskie). Więcej o tej części szlaku żeglarskiego pisaliśmy w artykule: Mazury zachodnie: Mikołajki i Ryn. Wypłyń w rejs pełen przygód!

Zalety szlaku żeglarskiego Mikołajki – Ryn (jeziora Tałty i Ryńskie)

  • początek i koniec szlaku w ciekawych miasteczkach z wspaniałymi portami,
  • duża różnorodność ciekawych przystani w różnych miejscach szlaku,
  • jedne z najpiękniejszych dzikich miejsc do cumowania (zatoki Skanał i Rominek),
  • najczęściej dobre warunki do żeglowania (na Tałtach zwykle stabilny wiatr, na Ryńskim nieco więcej zawirowań).

szlak mikołajki ryn

Szlak żeglarski z Mikołajek do Rynu liczy ok. 19 km. Ciekawe przystanie znajdziemy w osadach Stare Sady i Jora Wielka. Miłośnikom cumowania na dziko polecamy Zatokę Skanał (północny brzeg jeziora Tałty) oraz Zatokę Rominek (północno-zachodni brzeg jeziora Ryńskiego). Tę część szlaku żeglarskiego odwiedzamy zwykle podczas naszej corocznej majówki na jachcie po Mazurach. Na zdjęcia u góry: nasz jacht na postoju w Zatoce Rominek w pobliżu Rynu; na dole: Tawerna Zielony Wiatr w Starych Sadach.

Boczne szlaki żeglarskie – Mazury północne

W północnej części WJM główny szlak żeglugowy biegnie z Giżycka do Węgorzewa przez cztery duże jeziora: Kisajno, Dargin, Kirsajty i Mamry. Trasa ta, oznaczona bojami farwaterowymi, liczy około 25 kilometrów. Oprócz głównego szlaku mamy w tym rejonie jeszcze 4 szlaki boczne, którymi możemy żeglować jachtem.

  • Jezioro Tajty
  • Łabędzi Szlak
  • Poza szlakiem: Jezioro Dobskie
  • Szlak żeglarski przez jezioro Święcicy i Stręgiel

boczne szlaki żeglarskie mazury

Jezioro Tajty (5 km)

Położone jest pomiędzy jeziorem Niegocin a jeziorem Kisajno, z którymi jest połączone za pomocą kanałów: Niegocińskiego i Piękna Góra. Większość żeglarzy przepływa tędy nie stawiając masztów i tylko nieliczni decyduję się na żeglugę w głąb tego mało popularnego jeziora.

Blisko głównego szlaku znajdują się dwa duże porty: w Pięknej Górze oraz przy Hotelu Tajty. Ten ostatni często odwiedzamy w trakcie rejsów żeglarskich dla dorosłych: solidna keja i dużo przestrzeni w głębokim, osłoniętym od wiatru porcie to atrakcyjne miejsce do cumowania. Sam hotel Tajty, zatopiony w sosnowym lesie, prezentuje bardzo dobrą kuchnię zarówno w restauracji jak i tawernie z widokiem na jezioro. Jest tu też pewna szczególna atrakcja: mazurska balia i sauna opalana drewnem, z której roztacza się widok na jezioro. Wspaniałe miejsce do cumowania na początek wyprawy w głąb jeziora Tajty.

Zalety szlaku żeglarskiego przez jezioro Tajty:

  • odnoga głównego szlaku żeglarskiego – jezioro dobre na jednodniową wycieczkę,
  • niewielkie jezioro o dwóch obliczach: wąskie przewężenia i duża otwarta przestrzeń w drugiej części,
  • piękne leśne miejsca do cumowania,
  • na początku szlaku jeden z najlepszych portów na Mazurach: przystań Hotelu Tajty (i sauna!)

jezioro tajty

Jezioro składa się z dwóch części. W pierwszej jezioro jest wąskie, a wszystkie brzegi porośnięte gęstym lasem. Mniej więcej w połowie jeziora znajduje się bardzo wąskie przejście, za którym otwiera się znaczna, najczęściej zupełnie pusta przestrzeń jeziora. Na zdjęciu po lewej: nasze jachty na postoju przy brzegu jeziora Tajty; po prawej: płyniemy w głąb jeziora.

Łabędzi Szlak (ok. 6 km)

To alternatywna droga na północ przez jezioro Kisajno. Główny szlak oznaczony bojami farwaterowymi biegnie wzdłuż wschodniego brzegu jeziora. Łabędzi Szlak biegnie pomiędzy wyspami, bliżej brzegu zachodniego. Droga wodna wijąca się pomiędzy malowniczymi zatokami i cieśninami dziesięciu wysp jest znacznie mniej uczęszczana niż szlak główny, który prowadzi najkrótszą bezpieczną drogą.

Łabędzi Szlak jest trudniejszy do pokonania i zajmuje więcej czasu. Doświadczymy tutaj częstych odbić wiatru, a w niektórych wąskich przejściach niezbędne będzie robienie zwrotów przy samych brzegach. Na łabędzim szlaku można znaleźć kilka ukrytych zatoczek i miejsc absolutnie dzikich: tutejsze wyspy stanowią ścisły rezerwat przyrody. Możemy podziwiać je wyłącznie z pokładu jachtu.

Długość Łabędziego Szlaku to minimum 6 km – jeśli chcemy przepłynąć wzdłuż zachodniego brzegu jeziora. Jednak można go pokonać na kilka sposobów, w tym przepłynąć wokół wszystkich wysp. Ciekawym, choć trudnym do przebycia odcinkiem jest tzw. Przesmyk Św. Piotra, liczące kilkadziesiąt metrów wąskie przejście w trzcinach pomiędzy wyspą Górny Ostrów a Wielką Kiermuzą. Popłyniemy tą trasą w trakcie Ekspedycji Mamry.

Zalety Łabędziego Szlaku:

  • wiele możliwych tras do żeglowania, w tym opłynięcie szlaku wokół,
  • niezwykłe zatoki i tajemnicze zakamarki pośród wysp – szlak dla koneserów,
  • fragment Łabędziego Szlaku można przepłynąć jako urozmaicenie trasy po głównym szlaku żeglugowym.

szlak jezioro tajty

Kolor niebieski: główny szlak żeglarski na Mazurach. Fioletowy: szlak przez jezioro Tajty. Zielona strzałka oznacza umowny początek Łabędziego Szlaku przy wyspie Duży Ostrów (po prawej, na dole). Przesmyk Św. Piotra pomiędzy wyspami Górny Ostrów i Wielka Kiermuza widoczny przy większym zbliżeniu mapy.

Poza szlakiem: Jezioro Dobskie (5 km)

Jezioro Dobskie położone jest na zachód od jeziora Kisajno, przez które przebiega główny szlak żeglarski na Mazurach. Całe jezioro stanowi rezerwat faunistyczno-krajobrazowy utworzony w 1976 w celu ochrony jeziora Dobskiego wraz ze znajdującymi się na nim wyspami – miejscami lęgowymi ptactwa wodnego. Opłynięcie wokół całego jeziora to trasa licząca około 15 kilometrów.

Już na samym wejściu na akwen jeziora Dobskiego można zobaczyć boje z napisem „Koniec dróg żeglownych”. Nie oznacza to zakazu wejścia dla jachtów, lecz akwen nieoznakowany znakami kardynalnymi, bez wyznaczonego toru żeglugowego. Na Dobskim musimy pamiętać o podwodnych mieliznach i uważnie posługiwać się mapą. Ponadto na całym jeziorze obowiązuje zakaz ruchu na silniku spalinowym – strefa ciszy.

Jest to jedno z ciekawszych jezior na Mazurach. Zwykle pływa tu niewiele jachtów. Nie znajdziemy tutaj przystani z prawdziwego zdarzenia – jedyne miejsce, w którym znajdziemy nieco udogodnień jest Kąt Rajcocha, oddalony o około 5 km od boi „Koniec dróg żeglownych” oznaczających wejście na jezioro.

Na jeziorze są aż cztery wyspy, które można podziwiać tylko z pokładu jachtu –stanowią rezerwat przyrody i cumowanie przy nich jest zabronione. Pisaliśmy o nich więcej w artykule: O trzech wyspach na Mazurach w kontekście żeglarskim.

Zalety żeglowania po jeziorze Dobskim:

  • kontakt z przyrodą – piękne dzikie wyspy i minimalna zabudowa brzegów,
  • ciekawa linia brzegowa, nieoznakowane mielizny i 4 wyspy – tutaj czasem mapa naprawdę się przydaje,
  • pływanie tylko na żaglach (dotyczy również cumowania).

jeziora na dziewiszewskim rogu

Ciekawe miejsca do cumowania znajdziemy na południowym brzegu jeziora na Dziewiszewskim Rogu, skąd roztacza się widok na całe jezioro. Najbliższy sklep znajduje się w miejscowości Doba, na południowo-zachodnim brzegu. Jezioro jest niemal zupełnie dzikie – kamienne mielizny są nieoznakowane.

Szlak żeglarski przez jezioro Święcajty i Stręgiel (7 km)

Żeglując przez jezioro Mamry głównym szlakiem żeglarskim na północ w kierunku Węgorzewa, na początku trasy przez jezioro Mamry, można dostrzec boję oznaczająca rozgałęzienie szlaku żeglugowego. Szlak boczny prowadzi na wschód, przez zatokę Bodma, na jezioro Święcajty.

Przesmyk pomiędzy jeziorami Mamry i Święcajty zwany Bramką Kalską jest miejscem, w którym kumuluje się czasami znaczny ruch wodny. Żeglując dalej wzdłuż południowego brzegu zobaczymy wyłącznie pasma trzcin, natomiast brzeg północny jest znacznie bardziej zagospodarowany. Położonych jest tutaj kilka ośrodków wypoczynkowych i przystani, w tym warty polecenia port Piękny Brzeg – otoczony sosnowym lasem ośrodek oferuje ciekawą restaurację oraz atrakcyjną plażę. Infrastruktura dla żeglarzy na bardzo wysokim poziomie – dobra głębokość, solidna keja, boje oraz bardzo dobre zaplecze sanitarne.

W dalszej części jeziora znajdziemy kameralną plażę w pobliżu miejscowości Kolonia Rybacka (północno-wschodni brzeg jeziora). Dalej w miejscowości Ogonki (wschodni brzeg) położonych jest kilka ośrodków wypoczynkowych, w tym Ognisty Ptak, dysponując niewielkim lecz ekskluzywnym portem.

Dzikie miejsca do postoju na jeziorze Święcajty nie należą do dobrych. Na jeziorze są dwie wyspy, do których można przybić jachtem: Kocia (na zachodzie) i Tartaczna (na wschodzie). Kto ma więcej czasu może wybrać się na mało znane jezioro Stręgiel. Płytki przesmyk i ograniczona wysokość przęsła mostu w Ogonkach zniechęca wielu żeglarzy do tego dzikiego zakątka.

Przejście z jeziora Święcicy na Stręgiel nie jest łatwe, lecz bardzo malownicze. Na samym jeziorze nie ma dostępnych portów, brzegi są dzikie, zalesione lub podmokłe. Pojedynczy jacht może szukać schronienia na bezimiennej wyspie, do której dostęp nie jest łatwy. Przybywając na to jezioro, nie spotkamy najprawdopodobniej nikogo.

Czy warto zapuszczać się aż tutaj? Co roku odwiedzamy to jezioro całym żeglarskim obozem, aby pokazać uczestnikom dawnego ducha Krainy Wielkich Jezior Mazurskich – tajemniczej i odludnej. Miejsce do cumowania tak dużej grupy jachtów znaleźliśmy na początku rzeki Sapiny. Tutaj właśnie zaczyna się ostatni, zapominany szlak żeglarski, o którego istnieniu wielu dzisiejszych żeglarzy nawet nie wie.

szlak jezioro święcajty

Szlak żeglarski przez jezioro Święcajty liczy około 5 km. Na północnym brzegu znajdziemy przyjemne przystanie do zacumowania jachtem (ok, 3,5 km od centrum Węgorzewa). Przepływając pod mostem w Ogonkach (uwaga na kamienie, płyciznę i niskie przęsło mostu!) docieramy na tajemnice jezioro Stręgiel. Stąd zaczyna się ostatni szlak żeglarski na Mazurach. Na zdjęciu po lewej: malownicze przejście na Stręgiel, zaraz za mostem w Ogonkach; po prawej: pierwszy z 10 jachtów cumuje przy brzegu rzeki Sapiny – jedno z najbardziej niezwykłych miejsc, w jakich staliśmy dużą grupą (zobacz więcej zdjęć w albumie na Facebook)

Zaginiony szlak żeglarski

Opisaliśmy główny szlak żeglarski na Mazurach (Pisz – Węgorzewo), 5 szlaków bocznych w części południowej oraz 4 szlaki żeglarskie w północnej części Mazur. Zgodnie z zapowiedzią, przed nami ostatni, zaginiony szlak żeglarski na Mazurach.

szlak pisz węgorzewo

Szlak Sapiny i jezioro Gołdapiwo (18 km)

Rzeka Sapina ma swój początek na jeziorze Stręgiel, ale można przyjąć, że wyprawa tym szlakiem zaczyna się już na jeziorze Święcajty, od mostu w Ogonkach. Już tutaj pojawia się boja „Koniec dróg żeglownych”, co oznacza, że formalnie opuszczamy akweny uznane za żeglowne. Od tego miejsca do południowego brzegu jeziora Gołdapiwo mamy 18 km.

Długość rzeki Sapiny od ujścia na Stręglu do jeziora Gołdapiwo, wynosi około 13,5 kilometra. Płytka rzeka przepływa przez dwa niewielkie jeziora Pozezdrze i Wilkus. Aby dotrzeć na jezioro Gołdapiwo – ostatnie jezioro na Szlaku WJM – trzeba przeprawić się przez mało znaną śluzę Przerwanki.

Jest to niezwykły, a jednoczenie niemal zupełnie zapomniany szlak żeglarski na Mazurach, dlatego postanowiliśmy poznać go na wyprawie Ekspedycja Gołdapiwo.

Jezioro Śniardwy

Jachty pod banderą Szkoły Żeglarstwa PuntoVita pływały już po wszystkich akwenach na Szlaku Wielkich Jezior. Poznaliśmy już niemal każdy zakątek tego szlaku żeglarskiego podczas naszych żeglarskich ekspedycji.

Na wyprawę żeglarską Szlakiem Sapiny wyruszymy wyłącznie małymi jachtami Tango 780 i 730. Te nieco archaiczne dziś jachty, królowały na Mazurach jakieś 10 lat temu. Być może nie gwarantują warunków tak komfortowych jak współczesne jachty, lecz mają wiele zalet, dzięki którym będziemy mogli przepłynąć dziką rzekę i sprawnie przeprawić się przez śluzę Przerwanki.

Nie znajdziemy tutaj przystani ani innych udogodnień dla żeglarzy, którzy rzadko zapuszczają się na ten zapomniany szlak. Przedostanie się przez Sapinę jest trudne – przepłyną tędy wyłącznie małe jachty o niewielkim zanurzeniu i wysokości kadłuba ze złożonym masztem (nie więcej niż 1,5 metra). Dlatego przez śluzę Przerwanki przepływa tylko kilka jachtów w ciągu całego sezonu.

Jan Szajkowski w swoim przewodniku „Wielkie Jeziora Mazurskie: Przewodnik żeglarski i nie tylko” (2008, s. 108), pisze:

Nie ważne, że „zaliczyłeś” już wszystkie z Wielkich Jezior Mazurskich. Bez Szlaku Sapiny nie masz się czym chwalić. Nie znasz jego urody, więc płyń na Gołdapiwo do Kruklanek, a będziesz miał co opowiadać i wspominać.

Tylko żeglarze, którzy przebyli szlak Sapiny mogą powiedzieć, że opłynęli cały szlak żeglarski na Mazurach.

śluza przerwanki

Śluza Przerwanki na rzece Sapinie, w pobliżu jeziora Gołdopiwo. To jedyna w Polsce śluza na rzece niemającej statusu drogi wodnej. To niewielka, zbudowana z cegły śluza ma 25 metrów długości i 4 metry szerokość. Zbudowano ją w 1910 roku. Miała regulować poziom wody w północnej części Mazur w trakcie prac nad Kanałem Mazurskim. Różnica poziomów wód wynosi ok. 1 metr. Pisaliśmy o niej więcej w artykule: Gdzie jest trzecia śluza na Mazurach?

Szlaki żeglarskie na Mazurach – podsumowanie

Szlak żeglarski na Mazurach to najpopularniejszy w Polsce śródlądowy akwen wodny do żeglowania.

  • Główny szlak żeglarski na Mazurach zaczyna się w Piszu i kończy w Węgorzewie.
  • Długość głównego szlaku żeglarskiego wynosi około 86 km.
  • Główny szlak przebiega przez ponad trzydzieści jezior połączonych kilkoma kanałami.

Liczba bocznych szlaków żeglarskich na Mazurach jest umowna. W tym artykule przyjęliśmy, że w południowej części mazur mamy 5 szlaków bocznych:

  • Jezioro Roś (25 km)
  • Jezioro Nidzkie (23 km)
  • Jeziora Mikołajskie i Bełdany (szlak Mikołajki – Ruciane-Nida) (21 km)
  • Jezioro Śniardwy (szlak Mikołajki – Okartowo) (22 km)
  • Jeziora Tałty i Ryńskie (Szlak Mikołajki – Ryn) (19 km)

Łączna długość bocznych szlaków żeglarskich w południowej części WJM wynosi około 110 km.

W północnej części Mazur wyróżniliśmy 4 szlaki boczne:

  • Jezioro Tajty (5 km)
  • Łabędzi Szlak (6 km)
  • Jezioro Dobskie (5 km)
  • Jezioro Święcicy i Stręgiel (7 km)

Ostatni zaginiony szlak żeglarski, zapomniany przez większość żeglarzy to szlak rzeki Sapiny, prowadzący na jezioro Gołdapiwo. Liczy około 18 km.

Mazurskie Ekspedycje 2024

  • Ekspedycja Śniardwy – żeglarska wyprawa na największe z polskich jezior, 27.04 – 07.05.2024 – 8 dni
  • Ekspedycja Nidzkie – rejs na dzikie południe Mazur, termin: 25.05 – 01.06.2024 – 8 dni
  • Ekspedycja Mamry – po północnych Mazurach połączony z jubileuszem 15-lecia Szkoły Żeglarstwa PuntoVita, 01.09 – 07.09.2024 – 7 dni

[EDIT: 2024] Kod rabatowy na Ekspedycję

Kod rabatowy na rejs żeglarski Mazury

Kody rabatowe są dostępne po przejściu do formularza rejestracji. W związku z dużą ilością zgłoszeń, które cały czas napływają liczba kodów rabatowych jest ograniczona.

Kod rabatowy na rejs żeglarski: KO
Rabat: -5%

Na rejsy: Ekspedycja Śniardwy lub Ekspedycja Nidzkie – Ekspedycja Mamry

Krzysztof Osóbka

jak zostać zeglarzemKrzysztof Osóbka – Instruktor Żeglarstwa PZŻ związany ze Szkołą Żeglarstwa PuntoVita od 10 lat. Na początku jako Młodszy Instruktor, a od 2013 r. jako KWŻ dzieli się swoją pasją do żeglarstwa. 40 turnusów szkoleniowych w tym 31 jako kierownik. Łącznie z innymi rejsami spędził na mazurskich wodach ponad 700 dni.

Choć zna Mazury jak mało kto, Kraina Wielkich Jezior nie przestaje go fascynować. Ciągle poszukuje nowych pomysłów na żeglarskie wyprawy. Główny pomysłodawca i twórca Mazurskich Ekspedycji oraz rejsów dla młodzieży Pierwsza Fala. Jachtowy Sternik Morski PZŻ, Motorowodny Sternik Morski PZMiNW, Instruktor Żeglarstwa PZŻ oraz Instruktor Motorowodny PZMiNW.

Podpowiada, jak nauczyć się żeglować turystycznie bez nadmiaru stresu i niepotrzebnych błędów – nie pokaże Ci drogi najkrótszej, lecz najlepszą jaką zna, abyś jeszcze w tym roku mógł pewnie poczuć się za sterem jachtu śródlądowego.

Print Friendly, PDF & Email
rejsy, szkolenia i obozy żeglarskie Puntovita

1 komentarz - Szlaki żeglarskie na Mazurach – które rejony warto zwiedzić?

  1. Arek pisze:

    Doskonały opis szlaków żeglarskich. Pływałem po nich na początku lat siedemdziesiątych i odwiedziłem niemal wszystkie te miejsca.
    W tym roku wracam na Mazury. Wiem ze to niemal Marszałkowska w godzinach szczytu. Ale dzięki twoim radom mam nadzieje pokazać moim wnukom choć namiastkę tamtych Mazur, gdy spotykało się dwie -trzy jachty na dzień. Robiło wspólne ognisko, często przy gitarze.
    Dzięki za wspaniały opis i wiele porad.
    Zycze pomyślnych wiatrów i pogodnego sezonu 2023.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Podane przez Ciebie podczas zamieszczania komentarza dane osobowe w postaci podpisu (imienia i nazwiska lub identyfikatora internetowego) i adresu e-mail będą przetwarzane przez Administratora Danych Osobowych, którym jest Justyna Stępka, prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Szkoła Żeglarstwa – PuntoVita mgr Justyna Stępka, dane kontaktowe: https://puntovita.pl/kontakt/. Podanie ww. danych osobowych służy umożliwieniu odczytów komentarzy i umożliwieniu udzielania odpowiedzi na komentarze. Dane te będą przetwarzane do momentu cofnięcia zgody. Podstawę przetwarzania stanowi Twoja dobrowolna zgoda. Przysługuje Ci prawo do: żądania dostępu do danych, żądania ich sprostowania, żądania usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych, wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz przenoszenia danych. Podanie powyższych danych osobowych jest dobrowolne, ale konieczne do zamieszczenia komentarza. Więcej informacji na temat zasad przetwarzania danych osobowych znajduje się w dokumencie Polityka Prywatności. Zapoznanie się z Polityką Prywatności stanowi Twój obowiązek przed zamieszczeniem komentarza.